Cholesterol, suiker, ontsteking en gewicht : een breder verband.

Cholesterol, ontsteking en gewicht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Lange tijd werd gedacht dat cholesterolproblemen uitsluitend voortkwamen uit een vet- en cholesterolrijk dieet. Dit beeld is echter achterhaald. Zowel overgewicht als ondergewicht kunnen een impact hebben op cholesterolwaarden, en factoren zoals suikerconsumptie, laaggradige ontsteking en hormonale balans spelen hierin een grote rol.

Cholesterol, wat is dat?

Cholesterol is een vetachtige stof die essentieel is voor diverse lichaamsfuncties, zoals de aanmaak van hormonen ( zoals testosteron, progesteron, oestrogenen, cortisol, aldosteron en DHEA ) en de opbouw van celmembranen. Er zijn twee hoofdtypen cholesterol: LDL (low-density lipoprotein), vaak aangeduid als 'slecht' cholesterol, en HDL (high-density lipoprotein), bekend als 'goed' cholesterol. Een verhoogd LDL-cholesterolgehalte kan het risico op hart- en vaatziekten verhogen.

Suiker en Cholesterol: Een Verborgen Verband

Vaak wordt vetconsumptie gezien als de grote boosdoener bij verhoogde cholesterolwaarden, maar suiker verdient evenveel aandacht.

Een dieet met veel toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten kan leiden tot een verhoogde triglyceridenwaarde en een ongunstige verhouding tussen LDL- en HDL-cholesterol. Suiker veroorzaakt pieken in de bloedsuikerspiegel, wat leidt tot de aanmaak van insuline. Chronisch verhoogde insulinewaarden stimuleren ontsteking en de opslag van vet in de lever, wat bijdraagt aan een disbalans in het lipidenprofiel.

Daarnaast kan een hoge suikerinname bijdragen aan insulineresistentie, een aandoening die vaak gepaard gaat met verhoogde cholesterolwaarden. Dit maakt het niet alleen moeilijker om gewicht te verliezen, maar vergroot ook het risico op hart- en vaatziekten.

Laaggradige Inflammatie en Gewicht

Bij veel mensen met een ongezond BMI (zowel bij over- als ondergewicht) is er sprake van laaggradige inflammatie. Deze chronische ontsteking speelt een dubbele rol:

• Verstoorde cholesterolbalans: Inflammatie kan ervoor zorgen dat cholesterol zich ophoopt in de wanden van bloedvaten, wat het risico op hart- en vaatziekten verhoogt.

• Moeilijker gewichtsverlies: Inflammatie beïnvloedt de stofwisseling en maakt het moeilijker om vet te verbranden. Dit verklaart waarom sommige mensen ondanks inspanningen moeite hebben om gewicht te verliezen.

Laaggradige inflammatie, wat is dat?

Dit is een subtiele, chronische ontstekingsreactie in het lichaam die vaak voorkomt bij zowel overgewicht als andere metabole verstoringen en gezondheidsproblemen. Laaggradige inflammatie, ook wel chronische laaggradige ontsteking (LGI) genoemd, speelt een significante rol in de relatie tussen cholesterol en gewicht. Door de laaggradigheid (t.o.v.. acute ontstekingen, waarbij hoge ontstekingsmarkers op te merken zijn en zeer aanwezige ontstekingsfactoren zoals pijn, temperatuursverhoging, etc.) kan LGI lange tijd onopgemerkt blijven.

De Invloed van Laaggradige Inflammatie op Cholesterol en Gewicht

• Cholesterolbalans: Ontsteking stimuleert de aanmaak van cholesterol door de lever, omdat cholesterol een rol speelt in de reparatie van beschadigd weefsel.

  Hoewel dit mechanisme op korte termijn beschermend kan zijn, kan het op lange termijn bijdragen aan verhoogde LDL-cholesterolwaarden.

  Laaggradige inflammatie kan leiden tot disfunctie van vetweefsel, wat resulteert in een verstoorde productie van hormonen en cytokines (kleine eiwitten met signaalfunctie bij o.a. ontstekingen). Dit kan bijdragen aan verhoogde LDL-cholesterolwaarden en verlaagde HDL-cholesterolwaarden.

  
  

• Gewichtsverlies: Chronische ontsteking beïnvloedt de stofwisseling en kan het moeilijker maken om gewicht te verliezen. Bij mensen met overgewicht kan vetweefsel fungeren als een bron van ontstekingsfactoren. Dit maakt gewichtsverlies vaak lastiger, omdat de ontsteking niet alleen cholesterolwaarden beïnvloedt, maar ook het metabolisme verstoort. Toch kan zelfs een klein gewichtsverlies van 5-10% ontsteking verminderen en het cholesterolprofiel verbeteren.

  
  

• Ondergewicht en hoge cholesterol: een minder bekend verband

  Hoewel de focus vaak ligt op overgewicht, kan ook ondergewicht bijdragen aan verhoogde cholesterolwaarden. Dit kan gebeuren door:

  1. Energie-onbalans en vetgebruik: Bij ondergewicht verwerkt het lichaam vet minder efficiënt, wat kan leiden tot een verhoging van LDL-cholesterol en een verlaging van HDL-cholesterol.

  2. Voedingstekorten: Door ziekte of door restrictieve of eenzijdige voedingspatronen ontstaat er een gebrek aan vezels en essentiële vetzuren wat de cholesterolwaarden verder verslechteren.

  3. Chronische stress en laaggradige ontsteking: Ondervoeding en stress kunnen ontsteking stimuleren, wat de cholesterolproductie in de lever verhoogt.

  4. Hormonale verstoringen: Een verstoord metabolisme door bijvoorbeeld een slecht werkende schildklier kan ook leiden tot hogere cholesterolwaarden.

  
  

Een Integrale Aanpak voor Cholesterol en Gewicht

Om effectief met cholesterol en gewicht om te gaan, is een breder perspectief nodig dan alleen het beperken van vetten.

Hier zijn enkele belangrijke stappen:

• Verminder Suikerinname: Beperk geraffineerde suikers en snelle koolhydraten om schommelingen in je bloedsuikerspiegel en de productie van triglyceriden te verminderen.

• Eet Antioxidantenrijk: Voeding zoals bessen, noten, groenten en granaatappel kan bijdragen om ontstekingen verminderen. (integreer je nieuwe gewoonte zoals een fruitontbijt op een gemakkelijke manier : doe de fruitontbijt challenge van 21 dagen en geef jezelf dagelijks een gezonde start met vitaminen, vezels, enzymen en gezonde vetten!)

• Omega-3 en Vezels: Omega-3 vetzuren (uit bijvoorbeeld noten, pitten, lijnzaad, algen) en oplosbare vezels (uit havermout of peulvruchten) dragen bij aan een gezonder cholesterolprofiel.

• Beweeg Regelmatig: Lichaamsbeweging vermindert inflammatie en de insulinegevoeligheid, verhoogt het HDL-cholesterol en helpt bij een gezond gewicht.

• Stressmanagement: Stressreductie kan ontsteking verminderen en het hormonale evenwicht herstellen.

Cholesterol en gewicht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar het verhaal is complexer dan de traditionele focus op vetten.

Suiker en laaggradige inflammatie spelen een significante rol in dit proces.

Door te kiezen voor een gebalanceerde levensstijl die voeding, beweging en stressmanagement omvat, kun je niet alleen je cholesterolwaarden verbeteren, maar ook je gewicht onder controle houden en je algehele gezondheid versterken.

---

Beweging, Voeding, Stressmanagement, Water drinken, ....

KIES ALVAST 1 GEZONDE GEWOONTE om mee te starten!

---

Ondersteunende Wetenschappelijke Bevindingen

• Een studie gepubliceerd in Circulation toont aan dat verhoogd remnant cholesterol causale verbanden heeft met laaggradige inflammatie en ischemische hartziekte. Dit suggereert dat bepaalde typen cholesterol direct bijdragen aan ontstekingsprocessen die hartziekten bevorderen.

  PubMed

  
  

• Volgens het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is er bij obesitas sprake van disfunctie van vetweefsel, wat leidt tot systemische laaggradige inflammatie en oxidatieve stress. Deze ontstekingsreactie draagt bij aan de ontwikkeling van hypertensie en andere metabole complicaties.

  NTVG